Μακροοικονομικές Προβλέψεις της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου Σεπτεμβρίου 2022 για την Κυπριακή Οικονομία

Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου (ΚΤΚ) ολοκλήρωσε τις μεσοπρόθεσμες προβλέψεις του Σεπτεμβρίου 2022 για τα κύρια μακροοικονομικά μεγέθη στην Κύπρο για τα έτη 2022-2024^[1]. Πιο κάτω παρουσιάζονται συνοπτικά οι προβλέψεις για τα βασικά μακροοικονομικά μεγέθη, συγκεκριμένα για το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ), την ανεργία, τον πληθωρισμό και τον πληθωρισμό εξαιρουμένης της ενέργειας και των τροφίμων (δομικός πληθωρισμός).

Παρά τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις επακόλουθες διεθνείς κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία, η κυπριακή οικονομία έχει καταγράψει σημαντική μεγέθυνση 6% κατά το πρώτο εξάμηνο του 2022. Οι εν λόγω συνέπειες του Ρωσοουκρανικού πολέμου δεν έχουν διαφανεί σε σημαντικό βαθμό στα μέχρι τώρα στοιχεία της οικονομικής δραστηριότητας στην Κύπρο, αλλά αναμένεται να διαφανούν εντονότερα κατά το δεύτερο μισό του τρέχοντος έτους και το 2023. Συγκεκριμένα, η προς τα κάτω αναθεώρηση των προοπτικών για το εξωτερικό περιβάλλον, λόγω και των αναταράξεων στις διεθνείς αγορές ενέργειας, έχουν επηρεάσει δυσμενώς το καταναλωτικό και επιχειρηματικό κλίμα, με αποτέλεσμα η οικονομία στη ζώνη του ευρώ να αναμένεται να παραμείνει στάσιμη αργότερα εντός του έτους και το πρώτο τρίμηνο του 2023, η οποία θα έχει αντίκτυπο και στην εγχώρια αγορά. Επιπρόσθετα, η σημαντική αύξηση των τιμών της ενέργειας αναμένεται να μειώσει την αγοραστική δύναμη των εισοδημάτων που, μαζί με την αύξηση των επιτοκίων, θα έχουν ως αποτέλεσμα τον αρνητικό επηρεασμό της εγχώριας ζήτησης παρά την αξιοποίηση των αποταμιεύσεων που συσσωρεύθηκαν λόγω πανδημίας. Επίσης, παρά την άμβλυνσή τους, οι διαταραχές στην αλυσίδα προσφοράς πρώτων υλών και αγαθών εξακολουθούν να επηρεάζουν την οικονομική δραστηριότητα και να συμβάλουν στις άνοδο των τιμών, με αναμενόμενη σταδιακή διόρθωση κατά το 2023. 

Ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης για το 2022 αναμένεται να ανέλθει στο 5,5%, όπως και κατά το προηγούμενο έτος. Η μεγέθυνση στο ΑΕΠ προβλέπεται να προέλθει κυρίως από την εγχώρια ζήτηση (επενδύσεις και ιδιωτική κατανάλωση), αλλά και την ταχύτερη από την αναμενόμενη ανάκαμψη της τουριστικής βιομηχανίας, παρά την αρνητική συνεισφορά από την πλευρά των καθαρών εξαγωγών. Η προβλεπόμενη ανθεκτικότητα στην εγχώρια ζήτηση προέρχεται από τις προδιαγεγραμμένες επενδύσεις, την επαναλειτουργία της οικονομίας μετά την πάροδο της οξείας φάσης της πανδημίας, ιδιαίτερα το πρώτο εξάμηνο του έτους, ειδικότερα στον τομέα των υπηρεσιών, και, εν μέρει, λόγω της ανάκαμψης της ιδιωτικής κατανάλωσης συνεπεία της αξιοποίησης των αποταμιεύσεων. Η προς τα πάνω αναθεώρηση κατά 2,8 ποσοστιαίες μονάδες το 2022 σε σχέση με τις προβλέψεις Ιουνίου 2022 οφείλεται κυρίως στην καλύτερη από την αναμενόμενη πορεία των οικονομικών δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τον τουρισμό και, σε μικρότερο βαθμό, στον τομέα της ενημέρωσης και επικοινωνίας, λόγω της συνεχιζόμενης καθόδου ξένων εταιρειών που συνδέονται με τον τομέα της τεχνολογίας. Τα έτη 2023 και 2024 η ανάπτυξη του ΑΕΠ αναμένεται να ανέλθει στο 2,5% και 3,1%, αντίστοιχα. Η προς τα κάτω αναθεώρηση σε σχέση με τις προηγούμενες προβλέψεις οφείλεται στις δυσμενείς προοπτικές στο εξωτερικό περιβάλλον, δεδομένων και των αρνητικών επιπτώσεων του διαφαινόμενου παρατεταμένου Ρωσοουκρανικού πολέμου, καθώς και σε κάποιες μεσοπρόθεσμες επιπτώσεις (scarring effects), κυρίως στον κύκλο εργασιών των τομέων των επαγγελματικών υπηρεσιών.

Η ανεργία το 2022 αναμένεται να καταγράψει μείωση στο 6,7% του εργατικού δυναμικού σε σχέση με 7,5% το 2021, με μικρή προς τα κάτω αναθεώρηση κατά 0,2 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με τις προβλέψεις Ιουνίου 2022. Αυτό οφείλεται, με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, στη μεγαλύτερη από την αναμενόμενη στενότητα στην αγορά εργασίας, και στον αναμενόμενο διαχειρίσιμο αντίκτυπο από τον πόλεμο όπως αυτός διαφαίνεται από τις πρόσφατες μηνιαίες έρευνες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που αφορούν στις προσδοκίες για την απασχόληση κατά τους επόμενους τρεις μήνες. Τα επόμενα έτη προβλέπεται πτωτική πορεία, με την ανεργία να ανέρχεται στο 6,5% το 2023 και να πλησιάζει συνθήκες πλήρους απασχόλησης φθάνοντας στο 5,9% το 2024. Η προς τα πάνω αναθεώρηση σε σχέση με τις προηγούμενες προβλέψεις κατά 0,2 ποσοστιαίες μονάδες ανά έτος, οφείλεται στην προς τα κάτω αναθεώρηση των προοπτικών για το ΑΕΠ κατά το 2023 και 2024 για τους προαναφερθέντες λόγους.

Ο πληθωρισμός (Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή, ΕνΔΚΤ) προβλέπεται να αυξηθεί σημαντικά το 2022 στο 8,4% από 2,3% το 2021, παραμένοντας σε επίπεδα πάνω ή κοντά στο 9% τους εναπομείναντες μήνες του τρέχοντος έτους. Η προς τα πάνω αναθεώρηση κατά 1,4 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με την πρόβλεψη του Ιουνίου 2022 οφείλεται κυρίως στις αυξημένες τιμές της ενέργειας, στις πιέσεις από την πλευρά της ζήτησης ορισμένων υπηρεσιών λόγω της επαναλειτουργίας της οικονομίας μετά την πάροδο της οξείας φάσης της πανδημίας, στις διαταραχές στις αλυσίδες εφοδιασμού και στην μεγαλύτερη από την αναμενόμενη στενότητα στην αγορά εργασίας. Όπως και στις προηγούμενες προβλέψεις, σταδιακή εξομάλυνση των πληθωριστικών πιέσεων προβλέπεται τα έτη 2023 και 2024, με τον πληθωρισμό να ανέρχεται στο 3,9% και 2,1%, αντίστοιχα. Η επιβράδυνση του ΕνΔΤΚ τα επόμενα έτη οφείλεται στην προβλεπόμενη σταδιακή διόρθωση στις τιμές πετρελαίου και τροφίμων και στην σταθερότητα των μακροπρόθεσμων προσδοκιών για τον πληθωρισμό (longer-term inflation expectations).

Ο δομικός πληθωρισμός, δηλαδή ο πληθωρισμός εξαιρουμένης της ενέργειας και των τροφίμων, αναμένεται να ανέλθει στο 5,1% το 2022, σε σχέση με 1,3% το 2021. Τα έτη 2023 και 2024, προβλέπεται να υποχωρήσει στο 2,9% και 2,3%, αντίστοιχα. Αυτό οφείλεται κυρίως στην αναμενόμενη βραδεία ομαλοποίηση των διαταραχών στις αλυσίδες εφοδιασμού σε συνάρτηση με τον αντίκτυπο στη ζήτηση από την πρόσφατη αύξηση των επιτοκίων. Η προς τα πάνω αναθεώρηση σε σχέση με τις προβλέψεις Ιουνίου 2022 οφείλεται σε έμμεσες επιδράσεις από τις αυξημένες τιμές ενέργειας λόγω καθυστερημένων επιπτώσεων (lagged effects) στις υποκατηγορίες του πληθωρισμού, και στην ανθεκτικότητα που αναμένεται να συνεχίσει να επιδεικνύει η αγορά εργασίας.  

Σε σχέση με τις πιθανότητες για απόκλιση από το βασικό σενάριο των προβλέψεων, αυτές τείνουν να είναι προς τα κάτω για το ΑΕΠ και προς τα πάνω για τον πληθωρισμό. Οι κύριοι καθοδικοί κίνδυνοι για το ΑΕΠ σχετίζονται με την πιθανότητα μεγαλύτερης της αναμενόμενης αρνητικής επίδρασης στις εξαγωγές υπηρεσιών λόγω του παρατεταμένου πολέμου και του σχετικού αντίκτυπου στο εξωτερικό περιβάλλον. Επίσης, οι εν λόγω κίνδυνοι συνδέονται με υψηλότερες από τις αναμενόμενες τιμές βασικών αγαθών και προϊόντων, σε συνάρτηση με παρατεταμένες επιδράσεις από τις διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα. Σε σχέση με τον πληθωρισμό, οι ανοδικοί κίνδυνοι προέρχονται κυρίως από υψηλότερες από τις αναμενόμενες τιμές πετρελαίου, καθώς και από τις παρατεταμένες διαταραχές στις αλυσίδες εφοδιασμού. Για το 2024 ειδικότερα, η τυχόν ανατροφοδότηση τιμών-μισθών (wage-price spiral), καθώς και πιθανές υψηλότερες μακροπρόθεσμες προσδοκίες για τον πληθωρισμό αποτελούν τους βασικότερους ανοδικούς κινδύνους.

[1] Οι προβλέψεις της ΚΤΚ Σεπτεμβρίου 2022 για την Κύπρο εγκαινιάζουν το νέο πλαίσιο καταρτισμού ενδιάμεσων προβλέψεων εκ μέρους της ΚΤΚ (κάθε Μάρτιο και Σεπτέμβριο) πέραν των μέχρι σήμερα προβλέψεων της ΚΤΚ που ετοιμάζονται στα πλαίσια ευρύτερης άσκησης προβλέψεων του Ευρωσυστήματος και δημοσιεύονται στο Οικονομικό Δελτίο της ΚΤΚ (κάθε Ιούνιο και Δεκέμβριο). Επιπρόσθετα, οι προβλέψεις της ΚΤΚ Σεπτεμβρίου 2022 λαμβάνουν υπόψιν τις οικονομικές εξελίξεις και διαθέσιμα στοιχεία μέχρι και τις 14 Σεπτεμβρίου 2022.