Νομισματικές Χρηματοπιστωτικές Στατιστικές και Χρηματοοικονομικοί Λογαριασμοί

Ο τομέας της νομισματικής χρηματοπιστωτικής στατιστικής καλύπτει ένα πολύ ευρύ φάσμα διαφορετικών τύπων στατιστικών στοιχείων. Η νομική βάση για την ανάπτυξη, συλλογή, καταρτισμό και διάδοση αυτών των στατιστικών στοιχείων από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου αποτελείται από αριθμό νομικών πράξεων που συμπεριλαμβάνουν τόσο Κανονισμούς όσο και Κατευθυντήριες Γραμμές που έχουν εκδοθεί από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Με βάση αυτές τις νομικές πράξεις, η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου έχει εκδώσει Οδηγίες Αναφοράς και Κατευθυντήριες Γραμμές που απευθύνονται στις μονάδες αναφοράς στοιχείων.


Ο κύριος σκοπός των πιο πάνω στατιστικών στοιχείων είναι να υποστηρίζουν τη νομισματική πολιτική της ΕΚΤ καθώς και τις άλλες εργασίες του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών (ΕΣΚΤ) συμπεριλαμβανομένων και εργασιών σχετικών με τη χρηματοοικονομική σταθερότητα. Επιπρόσθετα, εξυπηρετούν χρήστες εντός της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου καθώς και χρηματοοικονομικούς αναλυτές, ακαδημαϊκούς και το ευρύ κοινό.
Οι κυριότεροι τύποι στατιστικών στοιχείων που παράγονται είναι οι εξής:

Νομισματική Χρηματοπιστωτική Στατιστική
Στοιχεία ισολογισμού των Νομισματικών Χρηματοοικονομικών Ιδρυμάτων (ΝΧΙ), τόσο υπόλοιπα όσο και αναπροσαρμογές ροών, συλλέγονται σε μηνιαία βάση από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου από όλα τα ΝΧΙ που λειτουργούν στην Κύπρο. Ο Κατάλογος των ΝΧΙ δημοσιεύεται στις ιστοσελίδες της ΕΚΤ και της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου. Αυτά τα στατιστικά στοιχεία περιλαμβάνουν μηνιαία στοιχεία ισολογισμού του τομέα των ΝΧΙ, συμπεριλαμβανομένου του ισολογισμού της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, αναλυμένα κατά νόμισμα, χώρα του αντισυμβαλλόμενου, ληκτικότητα, καθώς επίσης και κατά τομέα και δραστηριότητα σύμφωνα με τις ταξινομήσεις των ΕΣΟΛ 2010 και NACE Αναθ.2, αντίστοιχα.
Ο κύριος σκοπός των στοιχείων ισολογισμού των ΝΧΙ είναι να παρέχουν μία ολοκληρωμένη στατιστική εικόνα των νομισματικών εξελίξεων της Κύπρου και, κατά προέκταση, της ευρωζώνης. Επιπρόσθετα, χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των ελάχιστων αποθεματικών που τα ΝΧΙ οφείλουν να τηρούν για σκοπούς νομισματικής πολιτικής.

Επιπλέον, η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου καταρτίζει στατιστικά στοιχεία για τα επιτόκια που εφαρμόζουν τα ΝΧΙ στην Κύπρο σε νέες και υπάρχουσες καταθέσεις και δάνεια σε ευρώ που αφορούν νοικοκυριά και μη χρηματοδοτικές εταιρείες. Τα στοιχεία επιτοκίων των ΝΧΙ χρησιμοποιούνται για την παρακολούθηση του μηχανισμού μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής, την καλύτερη κατανόηση της δομής των χρηματοοικονομικών αγορών, την αξιολόγηση των χρηματοοικονομικών συνθηκών σε διαφορετικούς τομείς της οικονομίας της ευρωζώνης και την παρακολούθηση της χρηματοοικονομικής ολοκλήρωσης.
Επιλεγμένες σειρές στοιχείων ισολογισμού και επιτοκίων των ΝΧΙ δημοσιεύονται σε μηνιαία βάση στην έκδοση Νομισματικές και Χρηματοπιστωτικές Στατιστικές.


Επιπρόσθετα από τα στατιστικά στοιχεία των ΝΧΙ, η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου παράγει στοιχεία για χρηματοοικονομικούς οργανισμούς εκτός του τομέα των ΝΧΙ, με σκοπό την ολοκληρωμένη στατιστική κάλυψη του χρηματοοικονομικού τομέα. Συνολικός ισολογισμός και ροές των επενδυτικών ταμείων που λειτουργούν στην Κύπρο καταρτίζονται σε μηνιαία βάση με αναλύσεις του ενεργητικού τους κατά τύπο ταμείου (μετοχών, ομολόγων, μικτό, ακίνητης περιουσίας). Ο Κατάλογος Επενδυτικών Ταμείων δημοσιεύεται στις ιστοσελίδες της ΕΚΤ και της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου. Επίσης, λόγω της σημασίας των Ασφαλιστικών Εταιρειών και Συνταξιοδοτικών Ταμείων για τη χρηματοοικονομική δραστηριότητα στην ευρωζώνη, καταρτίζονται και διαβιβάζονται στην ΕΚΤ στοιχεία για τα κύρια στοιχεία ενεργητικού και παθητικού τους.


Καταρτίζονται, επίσης, στατιστικά στοιχεία για τις Χρηματοοικονομικές Αγορές, τα οποία περιλαμβάνουν μηνιαία στοιχεία για τους όγκους χρεογράφων και εισηγμένων μετοχών (που καλύπτουν εκδόσεις, αποπληρωμές και υπόλοιπα σε έκδοση). Οι εκδόσεις χρεογράφων είναι μια εναλλακτική λύση ως προς την τραπεζική χρηματοδότηση για τους δανειζόμενους και συμπληρώνουν τα νομισματικά και χρηματοοικονομικά στοιχεία. 
 

Χρηματοοικονομικοί Λογαριασμοί

Οι Χρηματοοικονομικοί Λογαριασμοί παράγονται από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου σε τριμηνιαία βάση, σύμφωνα με την μεθοδολογία του ΕΣΟΛ 2010 και καταγράφουν τα χρηματοοικονομικά στοιχεία του ενεργητικού και παθητικού και τις χρηματοοικονομικές συναλλαγές μεταξύ των διαφόρων εγχώριων τομέων της οικονομίας (μη χρηματοοικονομικές εταιρείες, νομισματικά και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, επενδυτικοί οργανισμοί, λοιποί και επικουρικοί χρηματοοικονομικοί οργανισμοί και φορείς, ασφαλιστικές εταιρείες, ταμεία προνοίας, γενική κυβέρνηση, νοικοκυριά) και μεταξύ των εγχώριων τομέων της οικονομίας και του τομέα των μη κατοίκων, ο οποίος περιλαμβάνει και τις χώρες της ευρωζώνης. Οι Χρηματοοικονομικοί Λογαριασμοί μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ανάλυση των υποχρεώσεων και απαιτήσεων των διαφόρων τομέων της οικονομίας, καθώς και για σκοπούς ανάλυσης της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Επίσης επιτρέπουν τον έλεγχο της συνέπειας μεταξύ των λοιπών χρηματοοικονομικών στατιστικών, όπως νομισματικές στατιστικές, στοιχεία ισοζυγίου πληρωμών και διεθνούς επενδυτικής θέσης, στατιστικές για τις εκδόσεις τίτλων και δημοσιονομικές στατιστικές.

Ο καταρτισμός των Χρηματοοικονομικών Λογαριασμών βασίζεται στη χρήση τόσο στατιστικών στοιχείων που παράγονται για άλλους στατιστικούς σκοπούς, όπως τα στοιχεία ισολογισμού των ΝΧΙ, τα στοιχεία ισοζυγίου πληρωμών και διεθνούς επενδυτικής θέσης, τα στοιχεία των επενδυτικών οργανισμών, οι στατιστικές για τις εκδόσεις τίτλων, οι στατιστικές για τις διακρατήσεις τίτλων, όσο και σε άλλες πηγές, όπως στοιχεία από το Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου, στοιχεία από τις ετήσιες οικονομικές εκθέσεις των ασφαλιστικών εταιρειών, των ταμείων προνοίας  και των λοιπών χρηματοοικονομικών και μη χρηματοοικονομικών εταιρειών.  Επίσης, οι τριμηνιαίοι χρηματοοικονομικοί λογαριασμοί του τομέα της Γενικής Κυβέρνησης, οι οποίοι καταρτίζονται από τη Στατιστική Υπηρεσία της Δημοκρατίας, ενσωματώνονται στους χρηματοοικονομικούς λογαριασμούς. Αναπόσπαστο στοιχείο του καταρτισμού των λογαριασμών αυτών είναι η ανάπτυξη μεθόδων εκτίμησης για όσα στοιχεία δεν υπάρχουν πηγές και η επίτευξη της εσωτερικής συνέπειας του συστήματος.