Ισοζύγιο Πληρωμών

Το ισοζύγιο πληρωμών της Κύπρου καταγράφει τις συναλλαγές μεταξύ των κατοίκων Κύπρου με τον υπόλοιπο κόσμο, κατά τη διάρκεια μιας ορισμένης χρονικής περιόδου. Το ισοζύγιο πληρωμών αποτελείται από τρείς βασικούς επί μέρους λογαριασμούς: το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, το λογαριασμό κίνησης κεφαλαίων και το λογαριασμό χρηματοοικονομικών συναλλαγών.  Κάθε συναλλαγή του ισοζυγίου πληρωμών πρέπει να δηλώνεται κατά πόσον αφορά χρέωση ή πίστωση.  Για τις συναλλαγές στους δύο πρώτους επιμέρους λογαριασμούς, μια συναλλαγή που οδηγεί σε εισροή χρημάτων για λογαριασμό ενός κατοίκου δηλώνεται ως πίστωση και αντίθετα, μια συναλλαγή που έχει αποτέλεσμα την εκροή χρημάτων προς ένα μη κάτοικο παρουσιάζεται ως χρέωση.  Για τις συναλλαγές που αφορούν το λογαριασμό χρηματοοικονομικών συναλλαγών η χρέωση/πίστωση καταγράφεται σύμφωνα με τη λογιστική αρχή.  Δηλαδή, η αύξηση των απαιτήσεων δηλώνεται ως χρέωση, ενώ η αύξηση των υποχρεώσεων ως πίστωση.

Το ισοζύγιο πληρωμών είναι θεωρητικά πάντοτε ισοσκελισμένο αφού όταν το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών  μαζί με το λογαριασμό κίνησης κεφαλαίου είναι ελλειμματικό ή πλεονασματικό αντισταθμίζεται πάντοτε από θετικό ή αρνητικό λογαριασμό χρηματοοικονομικών συναλλαγών, αντίστοιχα.  Στην πραγματικότητα αυτό δεν ισχύει, οπότε και επιτυγχάνεται εξίσωση των εν λόγω μεγεθών με το λογαριασμό λάθη και παραλήψεις.

(I) Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών:

Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών καταγράφει τις συναλλαγές αγαθών, υπηρεσιών, εισοδημάτων και τρεχουσών μεταβιβάσεων. Τα εισοδήματα αναφέρονται κυρίως σε διασυνοριακές ροές τόκων, κερδών, μερισμάτων και ενοικίων που προκύπτουν από περιουσιακά στοιχεία ή χρέος που διατηρούν οι κάτοικοι Κύπρου με μη κατοίκους. Οι τρέχουσες μεταβιβάσεις αφορούν διασυνοριακές μεταβιβαστικές πληρωμές και συνήθως περιλαμβάνουν διεθνείς επιδοτήσεις, δωρεές και δώρα και πληρωμές κοινωνικών ασφαλίσεων.

Για τον καταρτισμό του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών χρησιμοποιούνται στοιχεία από τη Στατιστική Υπηρεσία της Κύπρου (π.χ. εισαγωγές και εξαγωγές αγαθών, ταξιδιωτικό), το τραπεζικό σύστημα (π.χ. πληρωμές και εισπράξεις για εισαγωγές και εξαγωγές υπηρεσιών και τρεχουσών μεταβιβάσεων), στοιχεία από το Υπουργείο Οικονομικών σε σχέση με τις συναλλαγές της κυβέρνησης, από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου καθώς και από εξειδικευμένες έρευνες που διεξάγει η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου (π.χ. έρευνες ναυτιλιακών και ασφαλιστικών εταιρειών). Τα στοιχεία που αφορούν τις ροές εισοδημάτων (τόκοι, κέρδη και μερίσματα),  αντλούνται κατά κύριο λόγο από τις  έρευνες Άμεσων Ξένων Επενδύσεων,  Αξιογράφων και Λοιπών Επενδύσεων που διεξάγει η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου.

Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών της Κύπρου αντικατοπτρίζει το πλεόνασμα της αξίας των εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών, της απόδοσης των επενδύσεων από μη κατοίκους στην Κύπρο και των τρεχουσών μεταβιβάσεων από κατοίκους προς τον υπόλοιπο κόσμο έναντι της αξίας των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών, της απόδοσης των επενδύσεων των κατοίκων στο εξωτερικό και των τρεχουσών μεταβιβάσεων από τον υπόλοιπο κόσμο στην Κύπρο.

(II) Λογαριασμός Κίνησης Κεφαλαίων:

Ο λογαριασμός κίνησης κεφαλαίων καταγράφει τις διεθνείς ροές μεταβιβαστικών πληρωμών που σχετίζονται με κεφαλαιουχικά αγαθά τα οποία συνήθως περιλαμβάνουν πληρωμές από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο κράτος για επενδύσεις σε έργα υποδομής και μεταφορές κεφαλαίων. Για τον καταρτισμό του εν λόγω λογαριασμού χρησιμοποιούνται στοιχεία από το τραπεζικό σύστημα, την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου και την Στατιστική Υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Eurostat).

(III) Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών:

Ο χρηματοοικονομικός λογαριασμός καταγράφει τις διεθνείς αγορές και πωλήσεις χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων. Για το σκοπό αυτό συλλέγονται στοιχεία μέσω εξειδικευμένων ερευνών που διεξάγει η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου (π.χ. Έρευνα Άμεσων Ξένων Επενδύσεων, Έρευνα Αξιογράφων και Έρευνα Λοιπών Επενδύσεων), από τους μηνιαίους ισολογισμούς των τραπεζών που υποβάλλονται στην Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου,  από το τραπεζικό σύστημα (απαιτήσεις και υποχρεώσεις κατοίκων έναντι μη κατοίκων), καθώς και από άλλες κυβερνητικές υπηρεσίες, όπως το Υπουργείο Οικονομικών.  Επιπρόσθετα στοιχεία αντλούνται και από τις ετήσιες χρηματοοικονομικές καταστάσεις μεγάλων επιχειρήσεων κατοίκων.