Η μακροπροληπτική πολιτική χρησιμοποιεί, πρωτίστως, εργαλεία προληπτικής φύσης με σκοπό τον περιορισμό της συσσώρευσης του συστημικού κινδύνου, ελαχιστοποιώντας με τον τρόπο αυτό τα περιστατικά διακοπής της παροχής ουσιωδών χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, τα οποία θα μπορούσαν να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία, μέσω:
Της άμβλυνσης των κλιμακούμενων χρηματοοικονομικών ανισορροπιών.
Της δημιουργίας αμυντικών γραμμών για μετριασμό της ταχύτητας και της έντασης επακόλουθων καθοδικών πιέσεων και των επιπτώσεών τους στην πραγματική οικονομία.
Του εντοπισμού και της αντιμετώπισης των κοινών ανοιγμάτων, του κινδύνου συγκέντρωσης, των διασυνδέσεων και αλληλεξαρτήσεων, τα οποία αποτελούν πηγές μετάδοσης και διάχυσης προβλημάτων που μπορούν να διακυβεύσουν την ομαλή λειτουργία του συστήματος ως σύνολο.
Η μακροπροληπτική πολιτική έχει στόχο την αντιμετώπιση δύο συγκεκριμένων διαστάσεων του συστημικού κινδύνου:
i. Της χρονικής διάστασης, δηλαδή της εξέλιξης του συστημικού κινδύνου σε βάθος χρόνου. Αυτή αντικατοπτρίζει ένα μηχανισμό συσσώρευσης και μεγέθυνσης κινδύνων που λειτουργεί εντός του χρηματοοικονομικού συστήματος, καθώς και μεταξύ του χρηματοοικονομικού συστήματος και της πραγματικής οικονομίας. Αυτός ο μηχανισμός ή προ-κυκλικότητα, βασίζεται στη συλλογική τάση των οικονομικών παραγόντων να αυξάνουν υπέρμετρα τα ανοίγματά τους κατά τις περιόδους έντονης ανόδου του χρηματοοικονομικού κύκλου, ενώ καθίστανται υπερβολικά απρόθυμοι για ανάληψη κινδύνου κατά τις περιόδους έντονης καθόδου.
ii. Της διατομεακής διάστασης, η οποία αντικατοπτρίζει την κατανομή του κινδύνου στο χρηματοοικονομικό σύστημα σε συγκεκριμένο χρονικό σημείο. Αν η προ-κυκλικότητα θέτει τον μηχανισμό σε κίνηση, η διατομεακή διάσταση παρέχει περαιτέρω ώθηση και μεγεθύνει τις επιπτώσεις της χρηματοοικονομικής δυσπραγίας. Η δυσπραγία μπορεί να επέλθει, επίσης, ως αποτέλεσμα σοβαρών προβλημάτων στο χρηματοοικονομικό σύστημα χωρίς κατ’ ανάγκη τη συσσώρευση αδυναμιών διαχρονικά. Αυτό εξαρτάται από το μέγεθος των ιδρυμάτων, τη συγκέντρωση και τη διαθεσιμότητα υποκατάστατων για άσκηση των δραστηριοτήτων τους, καθώς και τη διασυνδεσιμότητά τους.
Το φάσμα των μακροπροληπτικών εργαλείων πολιτικής είναι δυνητικά μεγάλο, καθότι υπάρχει η ανάγκη να στοχεύουν και στους τρεις συνιστώντες τομείς του χρηματοοικονομικού συστήματος. Ωστόσο, η πλειονότητα των μακροπροληπτικών εργαλείων πολιτικής που είναι διαθέσιμα στο παρόν στάδιο, αφορούν τους χρηματοοικονομικούς οργανισμούς. Αυτά έχουν, κατά κύριο λόγο, εποπτική και ρυθμιστική φύση, προσαρμοσμένα ως προς την επίτευξη των στόχων της μακροπροληπτικής πολιτικής, δηλαδή, γενικά, τον περιορισμό του συστημικού κινδύνου.
Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου είναι, βάσει του περί Μακροπροληπτικής Εποπτείας των Ιδρυμάτων Νόμου 6(I) του 2015, από την 1η Ιανουαρίου 2016 αρμόδια, μεταξύ άλλων, για τον καθορισμό των πιο κάτω μακροπροληπτικών αποθεμάτων ασφαλείας δυνάμει της Οδηγίας για τις Κεφαλαιακές Απαιτήσεις (CRD) της ΕΕ και της εισαγωγής μακροπροληπτικών μέτρων δυνάμει του άρθρου 458 του Κανονισμού για τις Κεφαλαιακές Απαιτήσεις (CRR) της ΕΕ: